Mensen maken de samenleving!
Doel 4: Inwoners kunnen zo zelfstandig mogelijk functioneren in
een passende woonomgeving
Dit doel is gekoppeld aan het volgende maatschappelijke effect:
Inwoners voeren zelf de regie (kunnen hulpbronnen aanwenden indien nodig).
Aan dit maatschappelijk effect is nog een doel gekoppeld dat ook onder de opgave Gezond Samenleven valt, en nog een ander doel dat onder de opgave Kansengelijkheid valt, namelijk:
- Kansen voor volwassenen op educatie, waaronder (digitale) geletterdheid (opgave Kansengelijkheid)
- Inwoners krijgen laagdrempelig en tijdig vanuit stevige lokale teams samenhangende lichte vormen van ondersteuning aanvullend op eigen mogelijkheden en samenleving (opgave Gezond samenleven)
Doel vastgesteld door de raad: Inwoners kunnen zo zelfstandig mogelijk functioneren in een passende woonomgeving.
| Indicator | Nulmeting 2025 | Streefwaarde 2028 | Monitoring/bron |
|---|---|---|---|
| % inwoners dat zich goed geholpen voelt en/of weer zelfstandig verder kan. | 78% voelt zich goed geholpen (2024). Landelijk gemiddelde is: 75-85% 33% van de ouders en 41% van de jeugdigen voelt zich goed geholpen/kan zelfstandig weer verder (uitvoeringsjaar 2023) Landelijk gemiddelde niet bekend. Het Nederlands Jeugd Instituut geeft aan dat circa 20% van de jeugdhulp leidt tot het gewenste resultaat Tussen de 78% en 80%. Een behoudt- of een kleine stijging van het huidige percentage. Een behoud of een kleine stijging van het huidige percentage Wmo cliëntervaringsonderzoek Respons 2024: 37% Jeugdhulp cliëntervaringsonderzoek Respons 2024 (over uitvoeringsjaar 2023): 13% (959 uitvraag, respons ouders en jongeren in totaal 121) | Tussen de 78% en 80%. Een behoud of een kleine stijging van het huidige percentage. Een stijging van het huidige percentage | Wmo cliëntervaringsonderzoek Respons 2024: 37% Jeugdhulp cliëntervaringsonderzoek Respons 2024 (over uitvoeringsjaar 2023): 13% (959 uitvraag, respons ouders en jongeren in totaal 121) |
| Wachtlijst voor doelgroepen wonen met zorg | 2025 Er loopt op dit moment een onderzoek naar de behoefte zorg versus wonen met betrekking tot de doelgroepen. De opgeleverde resultaten kunnen dienen als nulmeting |
4.1 Meer inwoners voelen zich goed geholpen of kunnen weer zelfstandig verder
De gemeente staat voor de uitdaging om ondersteuning en hulp op een toekomstbestendige manier vorm te geven. Dit betekent dat we inzetten op het vergroten van zelfredzaamheid en het beter benutten van sociale netwerken, zodat inwoners minder afhankelijk zijn van gemeentelijke regelingen. Door meer gebruik te maken van algemene voorzieningen en preventieve ondersteuning, willen we vroegtijdig inspelen op hulpvragen en escalatie voorkomen. Dit vraagt om een andere balans: een samenleving waarin inwoners gestimuleerd worden om verantwoordelijkheid te nemen, terwijl passende ondersteuning beschikbaar blijft voor wie dat nodig heeft.
4.1.1 Probleemanalyse
De gemeentelijke regelingen vanuit de Wmo, de Participatiewet en de Jeugdwet zijn als vangnet bedoeld voor inwoners die zich niet op eigen kracht of met behulp van het sociaal netwerk kunnen redden. De gemeente zal zich daarom steeds meer op het stimuleren van eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid richten. Dit vraagt om een nieuwe balans tussen het ondersteunen van zelfredzaamheid en het bieden van passende hulp in een ondersteunende leefomgeving, binnen de grenzen van de beschikbare middelen. Hierdoor verschuift de rol van de gemeente van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’.
Deze verandering vraagt om een gedragsverandering en een gezamenlijke inspanning van gemeenten, (zorg)professionals, vrijwilligers en inwoners. Door de stijgende levensverwachting, vergrijzing en innovaties in de zorg verandert de zorgvraag. Zorg en ondersteuning wordt vaker dichtbij of aan huis verleend, dit betekent dat veel mensen ook op hogere leeftijd thuis (moeten) blijven wonen. Met als gevolg een andere woon-, ondersteuning- en zorgvraag. Naast de vergrijzing zien we ook dat inwoners minder snel in aanmerking kunnen komen voor zorg op grond van de Wet langdurige zorg (Wlz). De gemeente verwacht hierdoor een toename van het aantal inwoners met ondersteuningsvragen op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Dit vraagt om een nieuwe aanpak waarin inwoners worden aangemoedigd hun sociale netwerk in te zetten en eigen verantwoordelijkheid te nemen. Ook in de Jeugdwet zien we de vraag naar hulp en ondersteuning toenemen. Steeds meer kinderen, jongeren en hun ouders doen een beroep op hulp. Om deze toegankelijk te houden, is het nodig scherp te prioriteren. Welke vragen kunnen ouders zelf of met een beetje hulp oplossen en welke problemen vragen om professionele hulp. Laagdrempelige voorzieningen en organisaties als onderwijs, kinderopvang en sportverenigingen krijgen hierin een belangrijke rol.
4.1.2 Onderbouwing van de aanpak
De Wmo 2015 beoogt bij te dragen aan het realiseren van een inclusieve samenleving en het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie van mensen met een beperking of een chronisch psychisch of psychosociaal probleem. Door het, waar nodig, bieden van passende ondersteuning, kunnen mensen zo lang mogelijk in hun eigen leefomgeving blijven wonen en kunnen zij blijven meedoen in de maatschappij.
Binnen de Wmo 2015 worden de begrippen zelfredzaamheid en participatie nog meer vooropgesteld. Dit betekent dat dat inwoners met een hulpvraag niet als vanzelfsprekend een beroep moeten doen op de overheid, maar eerst zelf met hun sociale netwerk tot een oplossing proberen te komen: de eigen verantwoordelijkheid van de burger en zijn sociale netwerk staan veel nadrukkelijker voorop en is de gemeente alleen aan zet voor zover de burger niet zelf of met de hulp van dat netwerk tot participatie kan komen.
Het is heel normaal dat je je inspant om je eigen situatie te verbeteren of dat je iets doet voor een partner of familielid als die niet geheel op eigen kracht kan deelnemen aan de samenleving. De Wmo kent algemene voorzieningen en maatwerkvoorzieningen[1]. Een maatwerkvoorziening is een individuele voorziening die specifiek wordt afgestemd op de persoonlijke situatie en behoeften van een inwoner. Dit zijn bijvoorbeeld huishoudelijke hulp, woningaanpassingen, trapliften, hulpmiddelen of vervoer.
Een algemene voorziening is een laagdrempelige voorziening die voor alle inwoners van de gemeente toegankelijk is, zonder uitgebreide aanvraagprocedure. In de Wmo 2015 wordt ingezet op lichte vormen van ondersteuning en wordt daarom het belang van algemene voorzieningen benadrukt voorliggend aan maatwerkvoorzieningen. Verder onderzoek is nodig om de mogelijkheden om een verdere verschuiving van inzet op maatwerkvoorzieningen naar algemene voorzieningen te bewerkstelligen.
Passend bij de beweging om hulp en ondersteuning meer vanuit de samenleving te bieden, zetten wij naast bovenstaande ook ons bestaande aanbod van preventieve ondersteuning in de thuissituatie voor jeugdigen door.
Ouders worden ondersteund bij het opvoeden en ontvangen handvaten om hun kinderen beter te ondersteunen bij het opgroeien. Jeugdigen leren om te gaan met voor hen lastige situaties.
We zetten ook preventieve ondersteuning in in de schoolomgeving. De ondersteuning is gericht op het voorkomen van groter worden van persoonlijke problemen en het verbeteren van het functioneren van een jongere op school. Leerkrachten, IB’ers en ouders ontvangen handvaten voor omgang met gedrag en houding van jeugdige.
Daarnaast is er nog ondersteuning die ingezet wordt in een bepaalde levensfase of specifieke uitdaging. De ondersteuning kan individueel worden ingezet of in groepsvorm bij ouders of jeugdigen met dezelfde vragen in vergelijkbare situaties.
De beweging richting preventieve ondersteuning willen we ook steeds meer in het jongerenwerk naar voren laten komen. Deze beweging is zichtbaar door goede kennisuitwisseling, ontwikkeling en samenwerking op het gebied van op-en afschalen. Zowel op het gebied van jeugdhulp en preventie als veiligheid en preventie.
Er is focus op het welzijn van jongeren waarbij geopereerd wordt vanuit een vertrouwensrol, zichtbaarheid en outreachend werken vanuit het collectief met maatwerk waar nodig. Dit doen we vanuit de uitgangspunten veilig, gezond en kansrijk.
[1] https://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR720715?&show-wti=true
Doel vastgesteld door de raad: Inwoners kunnen zo zelfstandig mogelijk functioneren in een passende woonomgeving.
Uitwerking doel: Meer inwoners voelen zich goed geholpen en/of kunnen weer zelfstandig verder.
Probleem/aanleiding: De toenemende druk op de Wmo, Participatiewet en Jeugdwet door vergrijzing, stijgende zorgvragen en beperkte middelen vraagt om een verschuiving van maatwerk naar het stimuleren van eigen verantwoordelijkheid, zelfredzaamheid en ondersteuning via sociale netwerken. Dit vereist een gezamenlijke inspanning van gemeenten, professionals, vrijwilligers en inwoners, met een nadruk op preventieve en laagdrempelige voorzieningen om zwaardere zorg te voorkomen.
4.2 De wachtlijsten voor doelgroepen met zorg verkleinen
Dronten heeft als opvolger van de Woonvisie een visie opgesteld met een meer lange termijn karakter op een hoger abstractieniveau. Met lef en ambitie die aansluit bij de urgentie op de woningmarkt. En die een verdere vertaling in doelen en strategie geeft aan de keuze om door te willen groeien naar 60.000 inwoners. Waarbij kwaliteit steeds voorop blijft staan, het Woonperspectief[1].
[1] Vastgesteld door de gemeenteraad op 19 december 2023
4.2.1 Probleemanalyse
De gemeente Dronten wordt geconfronteerd met een toenemende druk op wonen, welzijn en zorg als gevolg van dubbele vergrijzing en een groeiende behoefte aan huisvesting voor kwetsbare groepen, zoals ouderen, mensen met een beperking, en jongeren. Tegelijkertijd belemmert de krapte op de woningmarkt en de tekorten in de zorgsector het realiseren van langer zelfstandig wonen en adequate ondersteuning[1].
Het huidige woningaanbod sluit niet aan op de vraag, met name in sociale huur en betaalbare koop, terwijl aan geclusterde woonvormen, die sociaal contact en gemeenschapsgevoel bevorderen, een structureel tekort wordt verwacht van woningen in 2040[2] Ook aandachtsgroepen, zoals mensen met een psychische kwetsbaarheid en kwetsbare jongeren, ervaren tekorten in geschikte woonvormen, wat uitstroom uit Beschermd Wonen en begeleid wonen bemoeilijkt.[3]
Zonder een integrale aanpak die fysieke en sociale aspecten samenbrengt, zal het sociaal domein moeite hebben om in te spelen op de groeiende en veranderende vraag, wat risico’s op sociaal isolement en kwetsbaarheid vergroot.
[1] Vraag- en aanbodanalyse Companen, 2024
[2] Cijfers opgave ouderenhuisvesting Flevoland, 2024
[3] Rapportage wonen met zorg Dronten, 2021
4.2.2 Onderbouwing van de aanpak
Om te komen tot een integrale aanpak wordt er gewerkt aan het opstellen van een woonzorgvisie, waarin zowel de fysieke als de sociale behoeften van ouderen en andere aandachtsgroepen samen komen. In deze woonzorgvisie gaan uitvoeringsprincipes vastgesteld worden.
We gaan na het vaststellen van de uitvoeringsprincipes aan de slag met het uitwerken van een uitvoeringsprogramma. In deze stap zetten we met elkaar gezamenlijk uitvoeringsacties en bijbehorende prestatieafspraken op. Omdat de opgave vraagt om een domein- (en cluster-) overstijgende aanpak, wordt het geen gemeentelijk uitvoeringsprogramma, maar juist een programma dat voortkomt uit een intensieve samenwerking tussen en binnen verschillende organisaties en met bewoners.
In het uitvoeringsprogramma Bestaanszekerheid is opgenomen hoe wij de komende jaren uitwerking geven aan het doel het aantal aanmeldingen van beschermd wonen te verminderen.
Doel vastgesteld door de raad: Inwoners kunnen zo zelfstandig mogelijk functioneren in een passende woonomgeving.
Uitwerking doel: De wachtlijsten voor doelgroepen met zorg verkleinen.
Probleem/aanleiding: In december 2023 is het woonperspectief vastgesteld.
Eén van de woonwaarden is dat er voldoende voorzieningen zijn voor mensen met lichamelijke en mentale problemen, zeker nu die regionaal worden afgebouwd. Daarnaast loopt er een onderzoek waarbij de behoefte zorg versus wonen voor de aandachtsgroepen in beeld wordt gebracht.
| Resultaat | Indicator op resultaat |
|---|---|
| Een woonzorgvisie waarbij rekening wordt gehouden met de behoefte zorg versus wonen in combinatie met schaarste en wachtlijsten (aandachtsgroepen) | Soort opvang per type voorziening aandachtsgroepen |